Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (tzw. Ustawa o ochronie małoletnich) wprowadziła nowe instrumenty ochrony praw dzieci. Szczególnymi środkami ochrony przeciwdziałającymi zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym są standardy ochrony małoletnich. Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich, zwanych dalej „standardami”, ma każdy:
1. organ zarządzający jednostką systemu oświaty, o której mowa w art. 2 pkt. 1-8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900), oraz inną placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni
2. organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich.
3. podmioty świadczące usługi hotelarskie oraz turystyczne, a także prowadzące inne miejsca zakwaterowania zbiorowego, w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony małoletnich.
Standardy ochrony małoletnich to zbiór zasad, które pomagają tworzyć bezpieczne i przyjazne środowisko w szkołach, przedszkolach i innych placówkach działających na rzecz dzieci.
Opracowane na piśmie standardy mają być dostosowane do charakteru i rodzaju placówki lub działalności oraz określać między innymi:
• zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki lub organizatora
• zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego
• procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskiej Karty”
• osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia
• sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego
• zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci internet
• procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci internet oraz utrwalonymi w innej formie
• zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.
W standardach uwzględnia się sytuację dzieci niepełnosprawnych oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Muszą one być też zrozumiałe przez osoby małoletnie. Wprowadzenie standardów pozwoli skutecznie przeciwdziałać krzywdzeniu dzieci i wzmacniać instytucje w dążeniu do zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa. Określenie i wdrożenie odpowiednich procedur pozwoli odpowiednio wcześnie zareagować w przypadku wystąpienia obaw o dobro dziecka lub zapobiec krzywdzeniu dzieci, zanim dojdzie do eskalacji przemocy wobec nich. Standardy ochrony małoletnich to komunikat dla personelu, dzieci oraz ich opiekunów, że w codziennej pracy różnych placówek, instytucji i organizacji zwraca się uwagę i dba o dobro dziecka, jego prawo do życia w bezpiecznym i zapewniającym rozwój otoczeniu.
Opracowała: Agata Wieniakowska, zastępca przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego w Rzgowie
Ryszard Poradowski
