W „Gminnym programie opieki nad zabytkami dla gminy Rzgów na lata 2021-2024” mowa jest także o ochronie miejsc pochówków w gminie w: nekropolii czynnej, czyli cmentarzu parafialnym w Rzgowie (z początku XIX w.), na cmentarzu wojennym w Starej Gadce (z 1914 r.), a także nieczynnych cmentarzach wiejskich z 2 połowy XIX wieku: ewangelickim w Czyżeminku oraz ewangelicko-augsburskim w Kalinie. We wspomnianym dokumencie jest także wzmianka o cmentarzu cholerycznym z 2 połowy XIX w. Wszystkie te nekropolie, łącznie z obydwoma obiektami ewangelickimi, znajdują się w strefach ekspozycji cmentarzy, dlatego w ich sąsiedztwie nie można realizować inwestycji budowlanych, czyli stawiać obiektów kubaturowych, napowietrznych linii energetycznych czy masztów telefonii komórkowej a nawet zalesiać i wprowadzać zwarte nasadzenia.
Niestety, we wspomnianym programie zapomniano o cmentarzu ewangelickim w Starowej Górze, choć jego pozostałości istnieją do dziś. Niegdyś cmentarz ten był znacznie większy, jednakże podczas budowy tzw. obwodnicy Rzgowa w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku został znacznie pomniejszony. Czyżby ten zaniedbany i zapomniany cmentarz skazany został na likwidację? Czy podobny los czeka także cmentarz choleryczny, przy którym prywatny inwestor zamierza wznieść osiedle mieszkaniowe?
W złym stanie są także pozostałe nekropolie ewangelickie, choć zachowały się na nich stare kamienne nagrobki. Cmentarze te są świadectwem XIX-wiecznego osadnictwa kolonistów niemieckich, które zakończyło się w 1945 roku, czyli po zakończeniu II wojny światowej. Wciąż żywa pamięć o okropnościach tej wojny sprawia, że wspomniane nekropolie nie są dziś otoczone zbyt wielką troską miejscowej ludności.
Na zdjęciu: cmentarz choleryczny z XIX w. w Rzgowie
R.Poradowski
