Cmentarz wojenny w Starej Gadce przyciąga coraz więcej turystów nie tylko krajowych, ale i zagranicznych. Ta wielka nekropolia stanowi bowiem swoiste memento przypominające skutki wojny. Podczas walk w listopadzie 1914 roku poległo tu 2 tys. żołnierzy armii niemieckiej i rosyjskiej, a znacznie więcej odniosło rany. Kamienny pomnik na szczycie wzgórza upamiętnia te ofiary.

Od tamtych tragicznych zdarzeń minęło już ponad sto lat i cmentarz wymaga bezustannych prac porządkowych oraz konserwacyjnych. Ochrona tego miejsca pamięci znajduje się w gestii odpowiednich służb wojewody, ale na co dzień o nekropolię troszczy się rzgowski samorząd. Z jego inicjatywy odkryto i zakonserwowano fundamenty pomnika, być może niedługo pojawi się tu oświetlenie. Burmistrz Mateusz Kamiński planuje w tym roku remont jednej z bram cmentarza.

Nekropolia wojenna miała niegdyś dwie kaplice: ewangelicką i prawosławną. Obydwie zniknęły z powierzchni ziemi, podobnie jak wiele żołnierskich nagrobków. Od czasu do czasu przybywają tu żołnierze Bundeswehry i polscy (w obu armiach w 1914 roku walczyli Polacy), porządkując obszerny teren, usuwając m.in. rozrastającą się zieleń. Tego typu prace porządkowe i konserwacyjne wykonywane są także z inicjatywy rzgowskiego samorządu.

R.Poradowski